Chyba każdy zna zabawę w głuchy telefon! Na początku jest formuowane słowo, zdanie, wyrażenie, które następnie przekazywane jest kolejno z ust do ust, aby osoba na końcu kolejki mogła wypowiedzieć je na głos. Najcześciej finał wywołuje sporo śmiechu, w związku z przekręconymi słowami bądź totalną zmianą wejściowego hasła.
W świecie biznesu niejedokrotnie słyszę, że aby rozwijać się zawodowo trzeba słuchać praktyków, podążąć za przykładami osób, które odnoszą sukcesy w danej dziedzinie. Brzmi to dość logicznie i sensownie. Lecz gdyby przyjrzeć się temu stwierdzeniu w sposób analityczny można znaleźć spore podobieństwa do gry w głuchy telefon.
Wyobraźmy sobie wystąpienie prelegenta na konferencji, który przedstawia studium przypadku o tym jak z sukcesem udało mu się przeprowadzić tranzycję procesów rozsianych po całej Europie do jednego centrum. Najprawdopodobniej będzie opowiadał o wyzwaniach z jakimi się zmierzył, krokach jakie podjął, kamieniach milowych, efektach, etc.. Super! Świetna inspiracja, garść praktycznych wskazówek, ale czy to znaczy, że po wyjściu z tej konferencji wiemy jak przeprowadzić podobną tranzycję? Czy wiemy jaki zespół zrekrutować i na jakich zasadach? Czy mamy gwarancję, że po wdrożeniu tego planu w naszej organizacji, nam też się uda? Trudno odpowiedzieć na zadane pytania, są hipotetyczne, niekonkretne… a więc czego konkretnie się nauczyliśmy i skąd wiemy, że to co zostało powiedziane jest prawdziwe i uniwersalne?
Trudno jest budować silny biznes opierając się na inspiracji, intuicji lub przekonaniu, że coś u nas zadziała bo zadziałało u innych. W odpowiedzi przychodzi – Evidence Based Management czyli zarządzanie oparte na dowodach, refleksji, konkretach, wiedzy naukowej! Dla lepszego nakreślenia idei, którą chciałabym przybliżyć przytoczę badania przeprowadzone przez Piotra Prokopowicza w raporcie pt. „Iloraz HR Co Ty wiesz o zarządzaniu” ( Prokopowicz, 2019). Pomysł na badania zrodził się w odpowiedzi na amerykańskie badania, w których testowano wiedzę menedżerów z zakresu zarządzania, gdzie średnia poprawych odpowiedzi wyniosła 57% – nieco ponad poziomem losowości. To dość niepokojące, dlatego badacze zdecydowali się przeprowadzić analogiczne badania na gruncie polskim. Menedżerowie podczas badania na przytoczone tezy dotyczące zarządzania odpowiadali: prawda bądź fałsz. Niestety – wyniki były podobne (58% poprawnych odpowiedzi).
Oto tylko kilka przykładowych wyników otrzymanych w badaniu:
– na wiedzę naukową za zakresu HR-u nie ma wpływu czytanie czasopism lub stron internetowych zajmujących się tematyką HR-ową,
– najlepiej wypada obszar „wynagrodzenia i benefity” – 72% właściwych odpowiedzi,
– najgorzej wypada obszar „rekrutacja i selekcja” – 40% właściwych odpowiedzi czyli poniżej poziomu losowego,
– niski wynik w teście ogólnej wiedzy naukowej korelował z niskim wynikiem wiedzy na temat zarządzania.
Dodatkowo w badaniu zostaje przytoczony termin określony jako „arogancja naukowa” – gdzie osoby badane ustosunkowały się do 3 tez:
- Większość badań ma sens w teorii, ale nie przystaje do rzeczywistości organizacyjnej.
- Ogólnie rzecz biorąc, wyniki badań w obszarze HRM nie są zbyt przydatne.
- W skutecznym zarządzaniu zasobami ludzkimi intuicja jest bardziej efektywna niż wiedza.
Okazało się, że osoby wykazujące się wyższą arogancją naukową gorzej wypadały w badaniu na temat zarządzania. Między osobami z najwyższym i najższym wynikiem arogancji naukowej wystąpiła aż 22 punktowa różnica w zakresie ilorazu HR, dość sporo! (Iloraz HR – to współczynnik obliczany dokładnie na takiej samej zasadzie co IQ czyli ilość poprawnych odpowiedzi podzielony przez rzeczywisty wiek badanej osoby pomnożony przez 100). Dobrą metaforą prezentującą ten wynik byłoby pytanie o to czy chirurg powinien decydować się na przeprowadzenie innowacyjnego zabiegu w oparciu o relacje kolegów z branży czy na podstawie wnikliwych badań i dowodów?
Przeczucie podpowiada nam często sposób działania, polegamy na skryptach które sprawdziły się w innych sytuacjach. Bezrefleksyjnie przyjmujemy je za pewniki. Niestety, bardzo często zdarza się, że nasze doświadczenie nie jest adekwatne do danej sytuacji problemowej. Krytyczne myślenie jest zdecydowanie niezbędne w procesie podejmowania decyzji biznesowych. „Podstawowe pytanie, które warto sobie zadać przed podjęciem każdej decyzji w obszarze zarządzania, brzmi: na czym opieram przekonanie, że moja decyzja przyniesie oczekiwane skutki? Jest to pytanie o wiarygodność źródeł dowodów, z których korzystamy” (Prokopowicz, 2019).
W celu uzyskania pełnego obrazu i poszerzenia wiedzy z zakresu EBM serdecznie zachęcam do zapoznania się z całym przebiegiem badania i wnioskami. A za swojej strony chciałabym ocieplić wizerunek tej nieatrakcyjnej, często pomijanej wiedzy naukowej w kontrze do głośnych, porywających i inspirujących wystapień praktyków. Myślę, że zdecydowanie warto mieć oczy i uszy otwarte na oba światy, łączyć je i kreować najskuteczniejsze praktyki HR.
Magdalena Negacz Teresa
Rekruter
Literatura
Piotr, Prokopowicz: Iloraz HR, Co Ty wiesz o zarządzaniu, Wolters Kluwer, 2019